Dünyadaki tek şairler mezarlığı Tebriz’de

Şairlerine saygı amaçlı olarak toplu bir anıt-mezarlık meydana getiren tek şehirin Tebriz olduğunu belirten Özkan, Farsça ve Türkçe halk şiiri formundaki eserleri ile İran’ın en önemli şairi kabul edilen Tebrizli şair Seyid Muhammed Hüseyin Behçet-Tebrizî veya tüm dünyanın onu tanıdığı mahlas adıyla Şehriyar’ın da burada defnedildiğini anlattı.

MAKBERAT’ÜL ŞUARA

Tebriz’de bulunan Şairler Mezarlığı Farsça Makberat’ul Şuara olarak adlandırılıyor. Mezar-e Şaeran veya Mezar-e Sorayandegan olarak da bilinen şairler mezarlığında kaydı olan ilk şair ölümü 1072 yılına tarihlenen Asadi Tusî. Asıl adı Abu Nasr Ali ibn Ahmad Asadi Tusi olan şair, bugün İran’ın Tahran’dan sonra ikinci büyük şehri olan Meşhed yakınlarındaki Tus’ta doğmuş. Tusî, Deylem ve Nahçıvan saraylarında hizmet ettikten sonra, Firdevsi’nin Şehname’sinin en önemli figürleri olan Cemşit ve Dehhak’ın mücadelesini Gerşaspname adını verdiği manzum bir eserde yeniden yazmıştı. Asadi Tusî aynı zamanda bilinen ilk Farsça sözlüğü da yazan kişidir.

ŞAİRLER MEZARLIĞI EN AZ 1000 YILLIK!

İçindeki toplam 50 kilometre uzunluktaki sokakları ile dünyanın en büyük kapalı çarşısı olan Büyük Çarşı ile Tebriz’i güneyden kuzeye ikiye bölen Kuruçay’ın ayırdığı Şairler Mezarlığı’nda bugüne kadar 400’ün üzerinde şairin defnedildiğini belirten gazeteci Ali Rıza Özkan, Asadi Tusî’nin ölüm tarihinin bu görkemli anıtın varlığının tarihsel derinliğini kanıtladığını ancak, oluşturulmasının çok daha önceki yüzyıllara ait olabileceğini de ihtimal dahilinde gördüğünü vurguluyor.

ASYA’NIN AYDINLAR MEZARLIĞI TEBRİZ’DE

Bu anıt-mezarlıkla ilgili ilk yazılı kaydın da 1200’lü yılların sonunda Hamdullah Mustavfi Kazvinî’nin “Nüzhet el-kulüp” eserinde yer aldığını belirten Özkan, siyaset adamları ve bilginlerin de bu mezarlıkta defnedildiğini, bu haliyle burayı Asya’nın aydınlar mezarlığı olarak adlandırmanın daha doğru olacağını söylüyor.

Tebriz’in “Merhametlerin ve Şairlerin Şehri” ünvanını hakkıyla elde ettiğini vurgulayan gazeteci Ali Rıza Özkan, Tebriz ziyaretçilerinin şehirde görmesi gereken mekanların başında Şairler Mezarlığı’nın geldiğini düşünüyor.