Bugün, 19 Nisan 2024 Cuma

Eyüp Ural


AHİLİK KÜLTÜRÜ

Ahilik; Anadolu Selçuklu Devleti´nin son dönemleri ile Osmanlı Devleti´nin kuruluş dönemi arasında kurulan esnaf birliği örgütlenmesidir.


Ahi adının "kardeşim" anlamına gelen Arapça "ahi" ve ya "eli açık" manasına gelen Türkçe "akı" sözcüğünden geldiği sanılmaktadır.  Ahi teşkilatının ulaşmak istenen hedef ve amaçları  " hep birlikte büyük hedeflere yürümek" mantığına dayanmaktadır. Bu geniş görüşlülük, örgütü ileriye yönelten yol gösterici bir ışıktır. Dünyaya düzen ve hizmet verme iddiasında olan Ahiler, varoluş nedenlerini yerine getirebilmeleri için önce kendilerinin mükemmel olmaları gerektiğinin bilincinde olmuşlardır. Ahi, önce kendisine çeki düzen vermelidir ki; inandırıcı olsun, hizmet edebilmelidir.

Ahilik Huyları güzel olan, zekâtını veren, anne ve babasına ihsanda ve itaatte bulunmaktır. Komşusunu ağırlayan, eline geçeni veren, işlerini güzelleştiren, sözlerinde doğru olmaktır. Amellerini en güzel bir hale getirmeye çalışan, sırlarını saklayan, ahdi koruyan, sevgiye riayet eden, doğrulukta, arılıkta, muamelede bulunmaktır. Yalanı ve riyayı atan, helal kazanca koyulan, ulaşmak için arılaşan, haramı bırakan, halka ihsan eden, kendisinden çekilenleri dolaşan, ona vermeyene veren, zulmedeni bağışlayandır. Kötülük edene iyilik eden, hakikate giren, kardeşlerinin haklarını eda eden, komşularına karşı müsamahada bulunan,  onlardan uzak olanı soran, yakındakini dolaşan, hastayı ziyaret edip halini, hatırını soruşturan kişidir.

Ahiliğin temel kuralı alın teriyle çalışmak ve geçinmektir. Yardımlaşma ve toplum düzenini koruma ilkeleridir. Ahiler, satın alma işlerinde birlikte davranır, kazançlarının bir bölümünü paylaşırlar. Bozuk veya hatalı mal satmazlar. Fiyatları hep birlikte belirlerler. Meslek kurallarına uymayan üyeler, yalnızca teşkilattan çıkarılmakla kalmaz, mesleklerini bulundukları bölgede bir daha esnaflık yapamazlar. Öteki lonca sistemlerinde olduğu gibi, herhangi bir yerde çalışabilmek için Ahi teşkilatına üye olmak gerekmektedir. Meslekte yükselmek usta-çırak ilişkisiyle olur. Ahi teşkilatının üyeleri, eğitimli kişilerden veya bulundukları yerdeki kadılardan okuma, yazma, müzik, tezhip, hat gibi genel kültür dersleri alırlar. Ayrıca bazı üyeler ata binme, kılıç kullanma gibi askerlikle ilgili alanlarda da eğitilir. Ahiler, savaş dönemlerinde, çoğunlukla yaya olarak savaşa katılır. Zaman içinde değişime uğrayan Ahi teşkilatı, 17. yüzyılda loncalara dönüşmeye başladı. Osmanlı Devleti´nin gerileme döneminde tümüyle dağılarak loncaların içinde kayboldu. Daha sonra az sayıda kalan Ahi teşkilatları, 1925´te kapatıldı. Ahilik daima ?iyiyi, doğruyu, güzeli? benimsemiş olan bukurumunun bu yanlarını yeni nesillere aktararak öğretmek amacıyla daha önce sadece Kırşehir´de düzenlenen Ahilik Bayramı´nın ülke geneline yayılması ve ?Ahilik Kültürü Haftası? adı altında kutlanması amacıyla 1988 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Yönetmelik esas alınarak 30 yıldır 8-12 Ekim arasında bu anlamlı gün kutlanmaktadır.

Bütün esnaf ve sanatkarlarımızın Ahilik Haftası kutlu olsun..

SAYGILARIMLA?

21.3°