Doğalgazda indirim müjdesi

2014 haziran ayında 110 dolar seviyelerinde olan Brent türü petrol fiyatları hızla düşerek 2015 başında 50 dolara ve 2016 başında da 27 dolara geriledi. Karar‘dan İbrahim Kahveci‘nin haberine göre son dönemde de 45-50 dolar aralığında seyrediyor. Petrol fiyatlarında yaşanan bu düşüş ile doğalgaz fiyatları ve ithalat tutarı da 2014 yılı sonlarında hızla düşmeye başladı. EPDK verilerine göre, 2014 haziran ayında boru hatları üzerinden 2.980 milyon sm3 doğalgaz ithalatı gerçekleştirildi. Yine TÜİK verilerinde ‘gizli veri’ olarak açıklanan doğalgaz ithalatına 2014 haziran ayında 2 milyar 575 milyon dolar ödendi. 2015 haziran ayında ise 2.814 milyon sm3 doğalgaz ithalatına 1 milyar 966 milyon dolar verildi. Fiyatların daha hızlı düştüğü 2016 haziran ayında ise 2.742 milyon sm3 doğalgaz ithalatı 1 milyar 141 milyon dolar tuttu. 

İTHAL FİYATI DÜŞTÜ

2013 yılında boru hatları üzerinden 35.484 milyon sm3 doğalgaz ithalatına 35 milyar 680 milyon dolar ödeyen Türkiye, 2014 yılında ise 41.981 milyon sm3 doğalgaz ithalatına 34 milyar 766 milyon dolar ödedi. 2013’den 2014’de boru hatları üzerinden ithal edilen doğalgaz miktarı 6.497 milyon sm3 artmasına rağmen ithalat faturası 914 milyon dolar azaldı. Doğalgaz ithalatında asıl büyük düşüş ise 2015 ve 2016 yıllarında yaşandı. 2015 yılında 40.778 milyon sm3 doğalgaz ithalatına 23 milyar 425 milyon dolar verildi. Bu sayede doğalgaz ithalat faturası 2014 yılına göre 11 milyar 341 milyon dolar azalış gösterdi. 

40 MİLYAR DOLAR İYİLEŞME

Türkiye 2013 yılında 35.484 milyon sm3 doğalgaza 35 milyar 680 milyon dolar ödedi. Eğer aynı birim fiyat geçerli olsaydı 2014 yılında ithalat tutarı 34.766 milyon dolar değil, 42.213 milyon dolar, 2015 yılında da doğalgaz faturası 23.425 milyon dolar değil 41.003 milyon dolar olacaktı. 2016 yılında da ilk 8 ayda ithalat faturası 9.951 milyon dolar yerine 24.989 milyon dolar daha fazla. Kısaca Türkiye son 3 yılda petrol fiyatlarına bağlı olarak gerileyen doğalgaz ithalatına tam 40 milyar 063 milyon dolar daha az para verdi. Ama henüz bu büyük düşüş yurt içine, Türk halkına ve sanayicisine yansıtılmadı.

DÜŞEN FİYATLARA ZAM

GEÇEN YILA GÖRE ZARAR YOK

Dünyada emtia fiyatlarının ve buna bağlı olarak doğalgaz fiyatlarının çok hızlı düştüğü son üç yılda herkesin aklına takılan soru şuydu: BOTAŞ geçen yıllarda doğalgazı pahalı alıp ucuza satıyordu ve şimdi bu zararı kapatıyor. BOTAŞ’ın bilançosuna bakıldığında ise 2013 yıl sonunda birikmiş zararın sadece 1 milyar 949 milyon lira olduğu görülüyor. 2015 sonunda ise BOTAŞ’ın birikmiş zararı 392 milyon liraya geriliyor. TÜİK ve EPDK verilerinde doğalgaz fiyatlarında yaşanan düşüş görülürken BOTAŞ’ın bilançosunda bu düşüş görülmüyor. 2014 yılında 37.5 milyar liralık satışın maliyeti 39,1 milyar lira ve satış zararının 1,6 milyar lira olduğu görülüyor.

TÜİK´’DE VAR BOTAŞ’´TA YOK

Oysa ithalat faturasının 17,5 milyar dolar (51 milyar TL) düştüğü 2015 yılında, BOTAŞ’ın 37.1 milyar liralık satışa karşılık 34,6 milyar ürün maliyeti oluşmuş. Şirketin bilançosundaki satış maliyeti düzelmesi sadece 4.1 milyar lira olarak kalmış. İthalata ödenen faturadaki büyük düşüş her nasılsa ve nedenle BOTAŞ’ın bilançosunda görülmediği anlaşılıyor. Ama buna rağmen doğalgaz satışında birikmiş bir zarar ve eksiklik olmadığı anlaşılıyor. Nitekim Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de, BOTAŞ’ın bilançosunda bir eksiklik, sıkıntı yoksa doğalgaz fiyatlarındaki düşüş neden yansıtılmasın, tabii ki yansıtılır dedi.

ELEKTRİK FİYATI DÜŞER

Türkiye elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 30-35’ini doğalgaz çevrim santralleri üzerinden karşılıyor. Bu nedenle doğalgaz fiyatlarında yaşanacak indirim zor durumda olan elektrik şirketlerini de rahatlatacağı gibi elektrik fiyatlarında da en az yüzde 25-30 indirime imkan sağlayacaktır. Dünyada ucuzlayan enerji fiyatlarına rağmen Türkiye elektrik fiyatlarına yüzde 6,8 zam yapmıştı.

Kaynak:Akşam