İş Yerinde Kadına Yönelik Şiddet ve Tacizin Önlenmesi Projesi

İşçi, işveren, sivil toplum kuruluşları, devlet kurumları, akademisyenler, diyanet işleri, Birleşmiş milletlere bağlı uluslararası kuruluşlar, emniyet, medya kuruluşları ve konuyla yakından ilgili tüm tarafların dâhil olduğu toplantıya Genel Başkanı Rafi AY, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Baş ve ILO Türkiye Ofisi Direktörü Numan ÖZCAN katılarak birer açılış konuşması yaptılar.

Toplantının öğleden önceki oturumu proje Koordinatörü Pınar Özcan´ın proje takdimi ve kısa film gösterimiyle başladı. 

Öz İplik İş Sendikası Genel Başkanı Rafi AY konuşmasında şu açıklamlarda bulundu:

?Tüm tarafların biraraya gelmesiyle çok önemli çıktılar üreteceğiz? 

Bu toplantı sendikamızın yürüttüğü bu projenin bir faaliyeti ancak biz tüm kurum ve kuruluşların konuyu sahiplenerek kadına yönelik şiddet ve tacizin önlenmesi hususunda sürdürülebilir yapıda çalışmalara imza atacak bir platformun alt yapısını oluşurmayı hedefliyoruz. Tüm tarafların biraraya gelmesiyle çok önemli çıktılar üreteceğimize inancım sonsuz. Deneyimlerimiz ve geçmişte tamamladığımız projeler bize sosyal taraflarla sorunlara ortak çözümler üretildiğinde önemli başarılara imza atıldığını göstermektedir. 

Bizler de bu zamana kadar şiddet denilince aklımıza yaralama, hakaret, küfür geliyordu. Ancak bunlar olduğu taktirde şiddet var sanıyorduk. Gerçekleştirdiğimiz projelerle bakış açımızın yanlış olduğunu gördük.

Bildiğiniz üzere biz tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir sendikayız ve ben de daha önce fabrikada çalışıyordum. 2 bin kadın çalışanın bulunduğu bir fabrikada kadın çalışma arkadaşlarımız bizlere bir konu ile  geldiklerinde yaşadıkları ve içinde bulundukları durumda şiddet olup olmadığının farkında bile değildik.

Biz Öz İplik İş Sendikası olarak temsilcilerimizi konu hakkında bilgilendiriyoruz.  Sadece kadın çalışanlara değil, erkek çalışanlara da konuyu anlatmamız gerekiyordu. Üyelerimizi aileleriyle birlikte eğitimlere davet ettik.

Bu konuya siyaset üstü kabul ediyoruz. Sadece sendikamızın ve sendikaların değil, tüm sosyal tarafların ortak bir duruş sergilemesi gerektiğine inanıyoruz. Bu platform toplantısıyla, söz konusu ortak duruşu sağlamak için adım atmış bulunuyoruz.  Toplumda şiddet konusunda bir alışmışlık var sanki.

?Şiddet bir insanlık sorunudur?

Şiddet  konusu 3.sayfa haberi gibi geliyor kulağımıza. Şiddet sorunu kadın sorunu değil, insanlık sorunudur. Bu konudaki dik duruşu tüm insanlığa göstermemiz gerekiyor. Bizim  konuya bakış açımızı değiştiren kadın komitemizdir. Kadın komitemizin aktifliğidir. Yönetim olarak farkındalığımız artıyor.

HAK-İŞ ve bağlı sendikalar belli kotalar koyarak bunu gündeme getirdiler ve fiiliyata geçirdiler. Biz yakın zamanda tüzüğümüze de ?kadına şiddet uygulayanlar sendikamızın yönetim kademelerinde bulunamaz´ benzeri bir madde ekleyeceğiz.

?Sendikamız kadına yönelik şiddet ve tacizinin işyerlerinde sona ermesi için önemli bir görev üstlenmiştir?

 Sendikamız kadına yönelik şiddet ve tacizinin işyerlerinde sona ermesi için önemli bir görev üstlenmiştir. İşyeri odağında yürüttüğümüz çalışmaların yanı sıra toplumda yaşanan her türlü şiddet ve tacizin önlenmesi de sorumluluğumuz altındadır.  

?İşyerinde şiddet çoğu kez gizli kalmaktadır?

İşyerinde şiddet bildirim eksikliği nedeni ile çoğu kez gizli kalmaktadır. Konu önemsenmemekte, bazen de işin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Konuyla ilgili daha güvenilir veriler ölümlü ya da ağır yaralanma ile sonuçlanan olaylara ilişkindir. 

Bazı işyerlerinde şiddet riski diğerlerine göre daha yüksektir. Tekstil sektörü de yüksek risk içeren sektörlerden birisidir. Sosyal Diyalog Platform Toplantımızda Tekstil sektörünün tarafları biraraya gelmiştir. ancak konu ulusal düzeyde  ele alınarak şiddet ve tacizin sona erdirilmesi hususunda sektörel örneklerden yola çıkılabilecektir. 

?Sendikamız şiddetten arınmış bir iş yaşamı  için mücadele etmektedir? 

Sendikamız 143 ülkede faaliyet gösteren 700´den fazla sendikayı ve 50 milyon işçiyi temsil eden bağlı bulunduğumuz üst kuruluşumuz IndustriALL Küresel Sendika´nın Dünyanın birçok ülkesinde işyerlerinde kadına yönelik şiddetin ve tacizin sonlandırılmasına yönelik 7 Kasım 2017 tarihinde Sendikalar Kadına Şiddete Hayır diyor! Kadına Yönelik Şiddet ve Tacize Hem işyerimizde hem de sendikamızda Hayır! başlığı altındaki taahütnamesini imzalayarak; Kadına yönelik her türlü şiddet ve taciz konusuna ilişkin kamuoyuna açık bir karşı duruş sergilemeyi, cinsiyetçilik ve şiddeti devam ettiren tüm tutum ve eylemleri kınamayı ve bu konuyu eyleme taşıyarak projeler gerçekleştirmeyi, eğitim vermeyi özetle bu konuyla her türlü mücadelede bulunmayı taahüt etmiştir.

Bu taahütle de birlikte sendikamız Kadına yönelik şiddet ve tacizinin işyerlerinde sona ermesi için  bir iyileştirme süreci için önemli bir görev üstlenmiştir. Küresel markalara üretim yapan örgütlü olduğumuz işyerlerinde uyguladığımız sıfır şiddet projesiyle insan onuruna yaraşır bir iş ortamı sağlanmıştır.

Sendikamız şiddetten arınmış bir iş yaşamı  için çok önemli adımlar atarak kadına şiddet uyguladığı mahkeme kararıyla tespit edilenler sendikanın zorunlu organlarında görev alamaz şeklinde bir maddeyi toplu iş sözleşmesine eklemiştir. Bu tür somut adımların her kademede uygulanması şarttır.

"İyi bir iş ile daha iyi bir gelecek inşa etmek? ana temasıyla gerçekleşen 108. ILO Konferansında İş Dünyasında Şiddet ve Tacizin önlenmesiyle ilgili sözleşme ve tavsiye kararıyla oluşturulan yeni standartlarla birlikte herkesin şiddet ve tacizden arınmış bir iş yaşamına erişim hakkı için önemli bir adım atılmıştır . 

Ülkemizin İstanbul sözleşmesinden sonra işyerinde  şiddet ve tacizin sona erdirilmesi için ILO sözleşmesini de onaylayan ilk ülke olması en büyük temennimizdir.  

İşte tam bu noktada Norveç Büyükelçiliği tarafından finanse edilen, İş Yerinde Kadına Yönelik Şiddet ve Tacizin Önlenmesi Projesi, 10 Mayıs 2019 tarihinde kabul edilerek; sözleşmenin kabulü öncesi uygulanmaya başlanmış ve iş dünyası için çok önemli bir örnek oluşturacaktır? 

ILO Türkiye Ofisi Direktörü Numan ÖZCAN konuşmasında şu açıklamlarda bulundu:

?Öz İplik İş Sendikası Genel Başkanı, Proje Koordinatörünü ve çalışma ekibini bu proje için tebrik ediyorum. Öz İplik İş Sendikası yürüttüğü projelerde hep sosyal diyaloğu ön plana çıkarmıştır. Sosyal Diyaloğun öneminin farkında olan Öz İplik İş Sendikasının, bu projede de sosyal diyaloğu temel araç almaları son derece önemli. Projenin  Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu tarafından destekleşniyor olması da ayrıca önemli.

Çalışma yaşamında şiddet ve taciz aslında heryerde karşımıza çıkan bir oldu. Kamu ve özel sektör ayırdetmeksizin , iş tanımınız ne olursa olsun hepimiz hayatımızın bir döneminde taciz ve şiddete maruz kalıyori karşılaşıyor ve tanıklık ediyoruz.

ILO Konferansında şiddet ve taciz sözleşmesini kabul etti. Bu çok önemli bir gelişme. Aslında taciz ve şiddet konusunda tüm Dünya´da tüm taraflar arasında bu sorunun büyüklüğü konusunda uzlaştıklarını gösteriyor. Ayrıca sözleşmenin bu konuyu ele alması da önemli. Şiddet ve tacizin tanımını yapıyor. Bu konuyu insan hakları  meselesi görüyor.  Tavsiye kararında da ülkelere yol gösterici somut öneriler içeriyor.

Şiddet ve taciz kuşkusuz kadınlara daha fazla uygulanıyor ve burada kadınlara yönelik özel bir bulgu var. Bazı meslek grupları daha fazla şiddet ve tacize maruz kalıyor. Kayıtdışılığın yüksek olduğu ve kadınların  da yoğun olarak sektörde çalıştığı tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir sendikanın bu sözleşmeyi kabul etmesi de ayrıca önemli ve kıymetli?

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdür Yardımcısı Mehmet BAŞ konuşmasında şu açıklamlarda bulundu:

?Bu Projeden dolayı Öz İplik İş Sendikasına teşekkür ediyorum.İşyerinde şiddet, taciz yada bunların dışında olumsuzluğun yaşanma nedenlerini ortaya koymadığımız sürece  bazı sorunları da aşmamız zorlaşacaktır. Sorunlarımız aslında evden çıkarken başlıyor. Asansöre bindiğimizde, işyerine girdiğimizde selam vermeden surat asıklığıyla, ?günaydın´ dememeyle şiddet ve tacize, mobbinde dönüşüyor.

Toplum olarak maalesef konuşmayı beceremiyoruz. Ya hiç konuşmuyor, ya da konuşurken kavga ediyoruz.  Müzakere becerilerimiz eksik, birbirmize açılmıyoruz.  Eşler birbirine ?seni seviyorum´ demiyor.  Çocuklar ebeveynlerine, ebeveynler çocuklarına sevgi sözcükleri söylemiyor.

Bunları gerçekleştirmediğimiz sürece sonuç kaçınılmaz. Eğer bu sorunların çözümünü içselleştimezsek ve temeline inmezsek bu sorunları yaşamaya devam edeceğiz. Çalışma ortamında gereken güleyüzü gösteremiyorsak alevlenip bunları yaşayacağız. Devlet olarak mevzuatı uygulama ötesine  geçemiyoruz. Şiddet ve tacizlerin farkındalık eğitimleriyle önlenebileceğine inanmalıyız.

Tasarrufa eğitimden başlamak yerine daha fazla eğitim faaliyetleri gerçekleştirmeliyiz. Erkek egemen bir toplum yapımız var, bunu kabul etmemiz lazım. Daha fazla erkek katılımını bu işin içine katmamız gerekiyor. Çalışanlar olarak aynı ekmek parasını kazandıgımız yerdeşiddet ve mobbing, taciz olmaması lazım?

Açılış konuşmalarının ardından ILO Türkiye Ofisinden Ebru Özberk Anlı, Çalışma Yaşamında Şiddet ve Taciz konusunda ILO Sözleşmesinin sunumunu gerçekleştirdi.

Sunumun ardından tüm katılımcılar tarafından Şiddet ve Tacizin Önlenmesine İlişkin Kurumsal Yaklaşımlar tartışıldı.

İş Yerinde Kadına Yönelik Şiddet ve Tacizin Önlenmesi Projemizin Sosyal Diyalog Platform Katılımcıları, "Kadına Yönelik Şiddet ve Tacize Son" baskılı tişörtleri giyerek konuya dikkat çektiler.

Toplantının öğleden sonraki oturumunda ise Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı Canan Güllü moderatörlüğünde  ?İş yerinde, Medya´da, Eğitimden Üretimden Tüketime Toplumsal Şiddet ve Tacizin Önlenmesine Dair Sorunlar ve Çözüm Önerileri? ile ?Toplumsal Şiddet ve Tacizin Önlenmesine Dair Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Gelecek Dönem Hedeflerinin Belirlenmesi? konuları tartışıldı.